αιώνα. Αθήναι, 1977. Σ. 71.

703

См.: Базили К. Сирия и Палестина под турецким правлением. Одесса, 1862. Т. II.С 301; Μεταλληνός Γ. Op. cit. Σ. 72.

704

Πολέμης Δ. Τρείς επιστολαί της Ευανθίας Καίρη // Ο Ερανιστής. Τ. 37. 1969. Σ. 8–17.

705

Протестанты были ориентированы в первую очередь на воспитание элиты новообразованных национальных государств Балканского полуострова. Например, в Болгарии в протестантских школах были подготовлены первые государственные деятели. Выпускниками американского Роберт-колледжа были премьер-министры Болгарии Константин Стоилов и Иван Евстатиев Гешов, дипломаты Петр Димитров и Стефан Панаретов, политики Константин Качов, Димитр Икономов, Иван Славейков Трявна.

706

См.: Μεταλληνός Γ. Op. cit.

707

Ibid. Σ. 75–76.

708

Petropoulos J. Πολιτική καί συγκρότηση κράτους στο ελληνικό βασίλειο (1833–1843). Τομ. Α. Αθήνα, 1985. Σ. 563.

709

Πολέμης Δ. Ελληνική Βιβλιογραφία 1800–1863. Άγνωστα μονόφυλλα // Ο Ερανιστής. Τ. 15. 1979. Σ. 18

710

Παραρτημα αρ. 22 της Εθνικής Εφημεριδος του 1832. Νάυπλιο, 1832. Σ. 154–155.

711

Παπανικολαου Κ. Ιστορία της Σχολής Χιλλ. Δακτυλογραφημένο κείμενο στο αρχείο του Σχολείου. Σ. 4 // Цит по: Λαμπράκη-Παγανού Α. Η Εκπαιδευσή των ελληνίδων κατά την οθωνική περίοδο. Αθήνα, 1988.

712

Δασκαλακης Α. Η Ελληνικη παιδεία κατά τον αγώνα της ελευθέριας. Αθήνα, 1957. Σ. 160.

713

Одним из первых организаторов женского образования в Греции был известный проповедник Косма Этолийский. Однако практика создания учебных заведений, в которых бы смогли получать образование девушки, не получила дальнейшего развития. Подробнее см.: Зоитакис А. Традиционное просветительство в Греции в XVIII веке. М., 2009.

714

Glogg R. O Parsons καί ο Fisk στο Γυμνάσιο της Χίου το 1820 // Ο Ερανιστής.Т 30. 1967. Σ. 192.

715

Larrabee S. Hellas observed. The American Experience of Greece 1775–1865. N. Y., 1957.P 182.

716

О педагогической деятельности Хиллов см.: Σουρμελής Δ. Ιστορία των Αθηνών. Αθήναι, 1853. Σ. 286; Λασκαρις Σ. Ο Φιλελληνισμός εν Αμερική κατά την Επανάσταση. Αθήναι, 1926; Γιοφύλλης Φ. Το Παρθεναγωγείο Χιλλ το αρχαιότερο σχολείο. // Εφ. Νεον Φως. 17.10.1935; Μοσχάκης I. Ολίγαι λέξεις εις μνημην της Φανης Χιλλ. Αθήναι, 1884.

717

Παπαγεωργιου Σ. Το εξ Αμερικής Φιλελληνικον Τυπογραφείον // Ο Ερανιστης.Т 14. 1977. Σ. 77.; Δυο Αμερικανοί ιεραπόστολοι στη Μάνη // Πρακτικό Α Διεθνούς Συνέδριου Πελοποννησιακων Σπουδών. Τομ Γ. Σπάρτη, 1975. Σ. 22–27.

718

«Περί των ηθών, περί της κατεπειγούσης χρείας του κηρύγματος του θείου λόγου και περί του κλήρου της Ελλάδος» // Ο Θεατής. περίοδος Α ́. αρ. 16. 25.8.1837.

719

Αγγελόπουλος Α. Εκκλησιαστική ιστορία. Ιστορία των δομών διοικήσεως καί ζωής της Εκκλησίας της Ελλάδος (20 αιώνας). Θεσσαλονίκη, 1998. Σ. 29.

720

Επιστολή του Μητροπολίτη Καρυστίας Παντελεήμονα προς τον Αρχηγό της Επανάστασης. Κύμη, 7 Σεπτεμβρίου 1923 // Μουσείο Μπενάκη. Αρχείο Νικολάου Πλαστήρα. Έγγραφο 82.

721

Glogg R. Op. cit. Σ. 176–193.

722

Κοραή Α. Πρός Ιάκωβον Ρώταν 20.9.1831 // Κοραής. Άπαντα τά πρωτότυπα έργα (Επιστολές 1815–1833). Т. Β2. Αθήνα, 1964–1965. Σ. 626.; Κοραή Α. Προλεγόμενα στόν Γ΄ Τόμο τών Ατάκτων // Κοραής. Άπαντα τά πρωτότυπα έργα. Τ. Α2. Αθήνα, 1964–1965. Σ. 1263.

723

Δημαράς Κ. Ελληνικός Ρωμαντισμός. Αθήναι, 1985. Σ. 349.

724

Μπρατσιώτου Π. Η Ελληνική θεολογία κατά την τελευταίαν πεντηκονταετίαν. Ανάτυπον εκ της (Θεολογίας) ΙΘ. (1941–1948). Αθήναι, 1948. Σ. 9.

725

Μπαλάνος Δ. Η Θεολογικὴ Σχολή τού Πανεπιστημίου Αθηνών — Ιστορικὴ επισκόπησις 1837–1930. Αθήναι, 1931. Σ. 159.

726

Maurer G. Ο Ελληνικός Λαός. Αθήνα, 1976. Σ. 530.

727

Λάππας Κ. Πανεπιστήμιο και Φοιτητές στην Ελλάδα κατά τον 19ο αιώνα. Αθήνα, 1997. Σ. 124,

728

Αλιβιζάτος Α. Κράτος-Έθνος-Εκκλησία εξ απόψεως Ορθοδόξου // Εκκλησία. Т.14–15. 1936. Σ. 112–113.

729

Подробнее см.: Зоитакис А. Греческая историко-церковная и богословская наука Нового и Новейшего времени // Введение в историю Церкви. В 2 ч. Спб., 2015.Ч 2. Обзор историографии по общей истории Церкви. С 81–100.

730

Παπανικολαου Κ. Op. cit. Σ. 5.

731

Στράγκας Θ. Εκκλησίας Ελλάδος Ιστορία εκ πηγών αψευδών (1817–1967). Т. β. Αθήνα, 1970. Σ. 1180.

732

Αλιβιζάτος Α. Ανορθώσατε την Εκκλησίαν // Πατρίς. 12 Ιανουαρίου 1914. Σ. 2.

733

См.: Зоитакис А. Адамантиос Кораис // Православная энциклопедия. Т 37. М., 2015.С 620–624; Κοραή Α. Πρός Κ. Κοκκινάκην μέσα Δεκεμβρίου 1820 // Κοραής. Άπαντα τά πρωτότυπα έργα. Т. Β2. Σ. 246.; Idem. Προλεγόμενα στόν Ιερατικό Συνέκδημο. Ibid. Σ. 1272–1273; Idem. Καποδιστριακός Διάλογος Δ΄ Διάλογος Λαοσθένη-Φαριλάου (τί συμφέρει εις τήν ελευθερωμένην από τούς τούρκους Ελλάδα νά πράξη εις τάς παρούσας περιστάσεις) // Κοραής. Άπαντα τά πρωτότυπα έργα. Τ. Α2. Σ. 793.

734

Αλιβιζάτος Α. Ανορθώσατε τον Κλήρον // Πατρίς. 7 Φεβρουαρίου 1914. Σ. 2

735

Πρακτικά Συνελέυσεων Αδελφότητος Θεολόγων Η Ζωή. Έτος. 1930. Σ. 234–235.; Έτος. 1931. Σ. 313–314.

736

Подробнее об их деятельности см.: Γιανναρά Χ. Ορθοδοξία και Δύση. Η Θεολογία στην Ελλάδα σήμερα. Αθήναι, 1972; Maczewski C. Die Zoi-Bewegung Griechenlands (Ein Beitrag zum Traditionsproblem der Ostkirche). Göttingen, 1970; Giannakopoulos A. Die Chrishichen Bruderschaften in Griechenland im 20 Jahrhundert. Ihr Wirken und ihre Funktion im Hinblick auf die Modernisierung und Secularisierung der Griechischen Geseschaft. Frankfurt, 1998.

737

Τρεμπέλα Π. Οι λαικοί έν τη Εκκλησία. Το βασίλειον Ιεράτευμα. Αδελφότητα Θεολόγων ο Σωτήρ. 1976. Σ. 6, 17–34.